12. A - Impressum
Bij moderne drukken wordt maar één impressum opgenomen: de eerstgenoemde uitgever en de daarbij horende plaats.
Oude drukken volgen andere regels voor het impressum.
12.1. Plaats van uitgave
12.1.1. Algemene bepalingen
De plaats van uitgave is de vestigingsplaats van de uitgever en wordt opgenomen exact zoals vermeld in de publicatie (geen letteromzetting dus). Als bron geldt dezelfde als die voor de naam van de uitgever. Bij afwezigheid van een plaats daar, wordt de volgorde aangehouden zoals bepaald bij de bron voor de hoofdtitel. De bronvermelding wordt steeds aangegeven.
Voorbeeld:
Roma of Romae
's-Gravenhage of Den Haag
Antwerpen of Anvers of Amberes of Antverpiae
Frankfurt am Main of Frankfurt a.M.
Alphen aan den Rijn of Alphen/Rijn
Warning
Het voorzetsel voor de plaatsnaam wordt weggelaten.
Voorbeeld:
Tot Leyden wordt Leyden
t'Antwerpen wordt Antwerpen
maar: Ter Gouw (een oude benaming voor Gouda) blijft Ter Gouw (ter wordt niet als voorzetsel beschouwd)
Thantwerpen blijft Thantwerpen
Ook elk ander woord of zin, voorafgaand aan of volgend op de plaatsnaam, wordt verwaarloosd.
Voorbeeld:
Gheprent Thantwerpen wordt: Thantwerpen
Excudebatur Amstelodami wordt: Amstelodami
Er wordt slechts één plaats van uitgave ingevoerd.
Indien er meer dan één plaats vermeld wordt, neemt men de eerstgenoemde. Let er op dat de keuze van de plaats overeenstemt met de keuze van de uitgever en van het eerst ingevoerde ISBN.
Voor de beschrijving van meerdelige werken nemen wij de uitgever van het oudste deel, ook al wijzigt die doorheen de tijd.
Indien de exacte plaats van publicatie niet kan achterhaald worden, dan wordt een hogere geografische aanduiding ingevoerd, indien gekend.
Voorbeeld:
Frankrijk (met als bron extern)
Kan de plaats van uitgave niet worden achterhaald, dan wordt de taalonafhankelijke code <SL> vermeld. In de OPAC wordt die vertaald als "Plaats van uitgave niet gekend".
12.1.2. Bijkomende geografische aanduiding
In sommige gevallen kan de plaats van uitgave een bijkomende geografische aanduiding (land, provincie, enz.) krijgen, al of niet verkort. Op die manier kan de plaats beter worden gesitueerd, zeker als een identieke plaatsnaam voorkomt in verschillende geografische regio's.
De bijkomende geografische aanduiding wordt geplaatst achter de plaatsnaam, gescheiden door komma spatie.
Voorbeeld:
Greenwich, Conn.
In welke gevallen wordt een bijkomende geografische aanduiding vermeld:
bij steden uit de VSA wordt telkens de afkorting van de staat toegevoegd, en dat gebeurt ook zo voor enkele andere regio's.
in alle andere gevallen wordt een bijkomende geografische aanduiding alleen opgenomen als ze zo ook vermeld wordt in de bron van de plaats van uitgave. Ze wordt dan letterlijk overgenomen zoals ze daar vermeld staat.
Voorbeeld:
Puebla, Pue. in de publicatie wordt opgenomen als Puebla, Pue.
Puebla in de publicatie wordt opgenomen als Puebla.
México, D.F. in de publicatie wordt opgenomen als México, D.F.
México in de publicatie wordt opgenomen als México.
Ciudad de México in de publicatie wordt opgenomen als Ciudad de México.
12.1.2.1. Afkortingen VSA-staten
Staat |
Afkorting |
Staat |
Afkorting |
Staat |
Afkorting |
---|---|---|---|---|---|
Alabama |
Ala |
Louisiana |
La |
Ohio |
Ohio |
Alaska |
Alaska |
Maine |
Me |
Oklahhoma |
Okla. |
Arizona |
Ariz. |
Maryland |
Md |
Oregon |
Or. |
Arkansas |
Ark. |
Massachusetts |
Mass. |
Pennsylvania |
Pa |
California |
Calif. |
Michigan |
Mich. |
Rhode Island |
R.I. |
Colorado |
Colo. |
Minnesota |
Minn. |
South Carolina |
S.C. |
Connecticut |
Conn. |
Mississippi |
Miss. |
South Dakota |
S.D. |
Delaware |
Del. |
Missouri |
Mo. |
Tennessee |
Tenn. |
Florida |
Fla |
Montana |
Mont. |
Texas |
Tex. |
Georgia |
Ga |
Nebraska |
Neb. |
Utah |
Utah |
Hawaii |
Hawaii |
Nevada |
Nev. |
Vermont |
Vt |
Idaho |
Idaho |
New Hampshire |
N.H. |
Virginia |
Va |
Illinois |
Ill. |
New Jersey |
N.J. |
Washington |
Wash. |
Indiana |
Ind. |
New Mexico |
N.M. |
West Virginia |
W.Va |
Iowa |
Iowa |
New York |
N.Y. |
Wisconsin |
Wis. |
Kansas. |
Kan. |
North Carolina |
N.C. |
Wyoming |
Wyo. |
Kentucky |
Ky |
North Dakota |
N.D. |
D.C. = District of Columbia, federaal district van de Verenigde Staten, het omvat voornamelijk de stad Washington
Warning
De afkorting wordt ingevoerd zonder punt (bv. Va) als het de laatste letter van de staat is. De afkortingen wordt ingevoerd met punt (bv. Ill.) in de andere gevallen.
12.1.2.2. Afkortingen van andere plaatsnamen
Canadese provincies |
Andere plaatsnamen |
||
---|---|---|---|
Provincie |
Afkorting |
Plaatsnaam |
Afkorting |
Alberta |
Alta |
Cape Province (Zuid-Afrika) |
C.P. |
British Columbia |
B.C. |
District of Columbia (VSA) |
D.C. |
Manitoba |
Man. |
New Zealand (Nieuw Zeeland) |
N.Z. |
New Brunswick |
N.B. |
Puerto Rico |
P.R. |
Newfoundland and Labrador |
Nfld. |
||
Nova Scotia |
N.S. |
||
Ontario |
Ont. |
||
Prince Edward Island |
P.E.I. |
||
Quebec |
Que. |
||
Saskatchewan |
Sask. |
12.2. Uitgeverij
De Oude drukken (uitgeverij) volgen andere regels.
12.2.1. De uitgever is een bedrijf of een organisatie
Neem de naam van de uitgever onverkort over (exacte overname, maar met respect voor de Anet kapitalisatieregels. Er worden dus geen andere letteromzettingen gedaan), in eerste instantie van de plaats waar ook de titel voorkomt (meestal: de titelpagina). Indien die bron geen of onvoldoende informatie oplevert over de uitgever, gebruik dan een andere bron (zie bron voor de hoofdtitel).
Commerciële aanduidingen zoals N.V., BVBA, enz. worden onverkort opgenomen, evenals initialen, vermeldingen als Gebroeders, enz.
Voorbeeld:
Elsevier Publ.
Uitgeverij Vrij Nederland
Otto Maier Verlag
Martinus Nijhoff Uitgevers
Sir Isaac Pitman & Sons Ltd
Cassell, Petter, Galpin & Co
Société d'édition "Les belles lettres"
Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij
Standaard Boekhandel
Arcade, Editions d'art
Ets E. Bruylant, PVBA
Snoeck-Dujacu & Zoon
Verlag für Jugend und Volk
Uitgeverij voor Gemeenteadministratie
Editions d'art
Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij
BRT-Persdienst
De Nederlandsche Boekhandel
University of Toronto Press
Bridge Records, Inc.
Ministère des communications (aanpassing van de kapitalisatie; in de publicatie stond vermeld: Ministère des Communications)
Indien er in een uitgeversnaam hiërarchische niveaus voorkomen, worden die onveranderd overgenomen in de vorm zoals ze voorkomen. Toevoegingen achter de naam, zoals uitgever, éditeur, publisher worden echter weggelaten indien ze niet worden herkend als deel uitmakend van de naam van de uitgever.
Voorbeeld:
University of Leeds, Dept. of Spanish
Secretariaat van de Centrale Bibliotheek van de Katholieke Universiteit te Leuven
L.P. Boon-Documentatiecentrum (Universiteit Antwerpen/ISLN)
Interdisciplinair Studiecentrum voor Kritiek & Actualiteit, Hogeschool Gent
Katholieke Unversiteit Leuven, Departement Klassieke Studies, Afdeling Oude Geschiedenis
Universiteit Antwerpen, Onderzoeksgroep Strategische Communicatie
North Point Press, a division of Farrar, Strauss and Giroux
ALA Editions, an imprint of the American Library Association
Als een publicatie een gezamenlijke uitgave is van twee uitgeverijen, worden beide uitgeverijen opgenomen zoals ze op de titelpagina vermeld staan (al dan niet met een koppelteken of schuine streep ertussen).
Voorbeeld:
DNB/Pelckmans
Holland/Lemniscaat
Zirkoon/Bakermat
Alle Brocade-karakters worden toegelaten.
Voorbeeld:
Allen & Unwin
12.2.2. De auteur is uitgever
Indien de auteur ook uitgever is, neem dan de naam (met eventueel de voornaam) onverkort over.
12.2.3. Alleen de drukker of boekhandel is gekend
Als de uitgever niet gekend is, maar de drukker of de boekhandel wordt vermeld, dan worden de plaats en de naam van de drukker/boekhandel opgenomen. De toevoegingen op de titelpagina zoals imprimeur, drukker, librairie, enz. worden overgenomen zoals ze voorkomen in de gekozen bron. Als deze vermeldingen niet voorkomen, dan kunnen de benamingen drukkerij, imprimerie, printing house, Druckerei, imprenta door de catalograaf voor de naam toegevoegd worden (tussen rechte haken) om aan te duiden dat het niet om een uitgever gaat.
Voorbeeld:
Gedrukt op de persen van H. van Laethum, Brussel wordt: [Drukkerij] H. Van Laethum
Librairie Abax
Is de drukker tevens uitgever, dan gelden dezelfde afspraken als voor de drukker.
Voorbeeld:
Joseph Van In & Cie, imprimeurs-éditeurs wordt: Joseph Van In & Cie, imprimeurs-éditeurs
12.2.4. Uitgever of drukker is niet gekend
Is de naam van de uitgever/drukker niet gekend, dan wordt de taalonafhankelijke code <SN> vermeld. In de OPAC wordt die vertaald als Uitgever niet gekend.
12.3. Jaar van uitgave
12.3.1. Algemene bepalingen
Warning
Er zijn afwijkende regels voor Oude drukken (jaar van uitgave).
Het jaar van uitgave wordt overgenomen in Arabische cijfers.
Romeinse cijfers worden omgezet.
Als regel neemt men de meest recente datum van uitgave, om het even waar die in de publicatie wordt vermeld.
Meerdelige werken
Wanneer de delen van een meerdelig werk niet in hetzelfde jaar zijn uitgegeven, worden de 2 uiterste data opgenomen: die van het eerst verschenen en van het laatst verschenen volume.
Voorbeeld:
1° deel 1950
2° deel 1948
3° deel 1951
wordt: 1948-1951 (uitgegeven tussen 1948 en 1951)
Wanneer een meerdelig werk nog niet volledig verschenen is wordt alleen de oudste datum opgenomen. Als tweede jaaraanduiding wordt alleen het type currens gekozen, en geen jaar ingevuld.
Voorbeeld:
1° deel 1999
2° deel 1997
3° deel: nog niet verschenen
wordt: 1997-
Wanneer men van een onvolledig meerdelig werk de juiste data niet kent geeft men de data van de aanwezige delen.
Voorbeeld:
1° deel 1890
2° deel: niet aanwezig
3° deel 1895
4° deel: niet aanwezig
wordt: 1890-1895
12.3.2. Romeins cijfer
Sleutel voor het oplossen van Romeinse cijfers:
M = 1.000
D = 500
C = 100
L = 50
X = 10
V = 5
I = 1
Kleinere getallen voor grotere getallen gelden in mindering.
IV = 4
XL = 40
CM = 900
Enkele oudere vormen van Romeinse cijfers:
(I) = 1.000
I) = 500
') = 500
12.3.3. Niet christelijke tijdrekening
Jaartallen die vermeld zijn volgens een andere tijdrekening dan de christelijke, worden opgenomen zoals zij in de publicatie voorkomen. Het overeenkomstige jaartal van de christelijke tijdrekening wordt ook ingevoerd.
(zie verder ook bij Invoerprocedures).
De Joodse tijdrekening begint op 7 oktober 3760 voor Christus.
Voorbeeld:
5689[=1929] (berekening: 5689 - 3760 = 1929)
Ab Urbe Condita of AUC (Latijn: vanaf de stichting van de stad)
AUC was de jaartelling in de Romeinse Oudheid. De Romeinen rekenden vanaf de stichting van de stad Rome, die volgens de overleveringen gesticht werd door Romulus in 753 v. Chr. Die telling werd door paus Bonifatius IV afgeschaft in AUC 1360.
Voorbeeld:
AUC 710 = 43 v. Chr. (berekening: 753 - 710)
AUC 1360 = 607 (berekening: 1360 - 753)
De Mohammedaanse tijdrekening begint op 16 juli 622.
Voorbeeld:
1337[=1959] (berekening: 1337 + 622 = 1959)
Bij de tijdrekening der vrijmetselaars dient men 4000 jaar af te trekken.
Voorbeeld:
5959[=1959] (berekening: 5959 - 4000 = 1959)
De fascistische tijdrekening vangt aan op 22 oktober 1922.
Voorbeeld:
anno 11[=1933] (berekening: 1922 + 11 = 1933)
De Republikeinse kalender begint op 22 september 1792 (1 vendémiaire an I) en eindigt op 31 december 1805 (10 nivôse an XIV).
Voorbeeld:
4 frimaire an II = an 2[=1793]
11 nivôse an XIII = an 13[=1805]
12.3.4. Bijzondere bepalingen
12.3.4.1. Jaar van uitgave ontbreekt
Is er geen jaar van uitgave, dan kan één van de volgende data worden genomen:
jaar van copyright.
het deponeringsjaar in het depotnummer.
het jaar van de approbatie.
het jaar van het privilege.
het jaar van het imprimatur.
Om een onzekere datum preciezer te begrenzen, kan gebruik gemaakt worden van jaartype [c.YYYY]:
Voorbeeld:
c.1978 : vermoedelijke datum (onzekerheidsmarge van 10 jaar)
De onzekere datum kan ook nog op andere wijzen worden ingevoerd (zie Invoerprocedure).
Wanneer het echt onmogelijk is met één van de genoemde mogelijkheden een datum in te voeren, wordt jaartype s.a. (sine anno) gekozen (zonder vermelding van het jaar). Dat wordt in de OPAC vertaald als datum van publicatie niet gekend.
12.3.4.2. Zetfouten in het jaar van uitgave
Correcties in het jaar van een fout gedateerd boek worden opgenomen conform de regel voor jaartallen in een niet-christelijke tijdrekening.
Voorbeeld:
2748 op de titelpagina wordt in het veld Toon ook ingevuld als 2748[=1748]
12.3.5. Invoerprocedure
Het correct invoeren van de data voor het jaar van uitgave is van belang, niet alleen om in het catalografisch record correct te kunnen aangeven wanneer de publicatie is verschenen (en op welke wijze dat in de publicatie verschijnt), maar ook om correcte indexen te kunnen maken, zodat in de catalogus kan gefilterd worden op een publicatieperiode. Om die reden dienen alle data in het vak Sorteer op te worden omgezet naar eenzelfde (westerse) tijdrekening.
In de onderstaande tabel worden de jaartypes vermeld die toegelaten zijn voor Anet (moderne zowel als oude drukken).
De kolom Type geeft het te kiezen jaartype aan. De kolom Sorteer op bevat de sorteerwaarde van het jaar (op dat jaar worden publicaties in de OPAC gesorteerd). De kolom Toon ook geeft aan wat er in de OPAC moet getoond worden.
Wanneer er 2 data ingevuld moeten worden, wordt het oudste jaar als eerste datum en het recentste jaar als tweede datum ingevuld in het veld Sorteer op.
Het veld Toon ook wordt alleen ingevuld wanneer de sorteerdatum verschilt van hetgeen in de titelbeschrijving moet getoond worden.
Type |
Sorteer op |
Toon ook |
Verklaring |
in OPAC |
---|---|---|---|---|
YYYY |
1999 |
- |
Jaar van uitgave zoals het voorkomt in de publicatie |
1999 |
[c.YYYY] |
1999 |
- |
circa (publicatie gedateerd op basis van eigen bevindingen of op basis van externe gegevens) Onzeker 10 jaar |
c.1999 |
s.a. |
- |
- |
zonder jaar (zo weinig mogelijk gebruiken) |
jaar van uitgave niet gekend |
YYYY |
1805 |
an 13[=1805] |
niet christelijke tijdrekening |
an13[=1805] |
YYYY |
1965 |
1865[=1965] |
zetfout |
1865[=1965] |
YYYY |
1493 |
1492[=1493 n.s.] |
datum oude stijl |
1492[=1493 n.s.] |
currens |
- |
- |
Lopende publicatie |
- |
[YYYY] |
1542 |
- |
Jaar niet op titelpagina; externe bron |
[1542] |
[YYYY?] |
1542 |
- |
Onzeker 1 jaar |
[1542?] |
[YYYY-] |
1542 |
- |
1542 of later |
[1542-] |
[-YYYY] |
1542 |
- |
1542 of vroeger |
[-1542] |
[YYY-] |
1540 |
- |
Decennium |
[154-] |
[YYY-?] |
1540 |
- |
Onzeker decennium |
[154-?] |
[YY--] |
1500 |
- |
Eeuw |
[15--] |
[YY--?] |
1500 |
- |
Onzekere eeuw |
[15--?] |
Appr. YYYY |
1542 |
- |
Datum van de approbatie (bij gebrek aan andere gegevens) |
Appr. 1542 |
Priv. YYYY |
1542 |
- |
Datum van het privilege (bij gebrek aan andere gegevens) |
Priv. 1542 |
Impr. YYYY |
1542 |
- |
Datum van de imprimatur (bij gebrek aan andere gegevens) |
Impr. 1542 |
(col. YYYY) |
1542 |
- |
Datum van het colophon |
(col.1542) |
Inter[YYYY-YYYY] |
1542 |
Inter[1542-1550] |
Specificeren van de periode waarin iets kan gedrukt zijn, bv. op basis van de activiteitsperiode van een drukker |
Inter[1542-1550] |
Ante Chr.[YYYY] |
10 |
- |
Voor Christus |
[Ante Chr.]10 |
[++++] |
- |
- |
(alleen voor tijdschriften) Stopgezet |
[stopgezet] |
Warning
Bij de keuze van jaartypes s.a., [++++] en currens wordt het veld Sorteer op niet ingevuld!